Шест сценарија за крај на конфликтот меѓу Израел и Хамас

Израелските власти наведуваат дека нивната главна цел е уништување на Хамас, но многумина се прашуваат како имаат намера да го постигнат тоа и како навистина ќе заврши конфликтот меѓу Израел и Хамас. Дури и Белата куќа стравува дека Израел навистина нема конкретен план. Како и кога ќе заврши овој конфликт зависи од низа фактори, а постои можност тој да се прошири и на други области. Познатиот британски весник Телеграф претставува шест можни сценарија.

Уништување на Хамас
Израел можеби има намера да изврши напад со релативно кратко времетраење во кој ќе ги елиминира сите членови на Хамас, по што веројатно ќе ги повлече своите сили релативно брзо. Воена победа над Хамас би значела смрт или заробување на 30.000 до 40.000 членови на Хамас и уништување на воената инфраструктура на милитантната група.
Исто така, ќе биде потребна елиминација на елитната милиција Нукба и убиство или заробување на целото политичко раководство на групата, иако целокупното политичко раководство на Хамас е со седиште во Катар. На врвот на „листата за убивање“ е Јахја Синвар, лидерот на Хамас во Газа и Мохамед Деиф, неговиот воен командант.

Ако израелскиот напад успее, Газа ќе има потреба од ново раководство кое би било под израелска контрола. Една од опциите е Палестинската управа (ПА), која е предводена од движењето Фатах и управува со Западниот Брег. Ова ќе го промени исходот од граѓанската војна во Газа во 2007 година, во која Фатах беше соборен по поразот на изборите од Хамас.
Не е познато дали Махмуд Абас, претседателот на Палестина, сака ваков развој. „Израел и САД сакаат палестинско раководство во Газа. Но, Палестина не е толку силна ниту на Западниот Брег и веројатно би го изгубила легитимитетот во Газа“, рече Џули Норман, експерт за Блискиот Исток на Универзитетскиот колеџ во Лондон.
Поделба на Газа
Израел би можел да одлучи да ја прошири својата воена окупација на Западниот Брег до Газа, за што би требало голем број војници да останат во Појасот. Таквата окупација би траела со години или потенцијално децении, а не со месеци и би значела поделба на Појасот Газа.
Но, Исак Херцог, претседателот на Израел, го отфрли ова сценарио. „Немаме желба да ја окупираме Газа. Немаме желба да владееме со животите на повеќе од два милиони Палестинци“, рече тој во интервју за Си-Ен-Ен за време на викендот. И американскиот претседател Џо Бајден смета дека таквата опција би била голема грешка.

Целосна окупација на Газа
Од понеделникот, Израел нареди околу половина од двата милиони жители на Газа да побегнат од север кон југ. Ова внатрешно ги преместува во област што ја дели граничната точка со Египет, преминот Рафах, преку кој би можеле да избегаат доколку ги отворат египетските власти.
Но, некои извештаи покажуваат дека тоа не е желба на сите Палестинци. Имено, многумина од нив се плашат од втора Накба (Катастрофа), како што арапските Палестинци го нарекуваат основањето на Израел, кога 750.000 Палестинци избегале или биле протерани од своите домови. Палестинците се загрижени дека можеби нема да можат да се вратат ако привремено избегаат во соседниот египетски регион Синај.
Дополнително, Египет засега не е склон да го отвори Рафах, бидејќи тоа би значело „усвојување“ на стотици илјади палестински бегалци. Египетскиот претседател Абдел Фатах Ел-Сиси очигледно се надева дека ќе го избегне тоа сценарио поради внатрешни политички причини, но и поради административни и финансиски трошоци.
Претседателот веројатно е особено загрижен поради доаѓањето на членовите на Хамас кои би влегле во Египет под маската на егзодус на цивили. Иако неговата влада посредува меѓу Израел и Хамас, таа не е љубител на исламистичката идеологија на групата.
Повеќе на темава: Зошто арапските земји не сакаат да примат бегалци од Газа?
Неуспешна офанзива
Секоја битка со Хамас би била долга, тешка и скапа за Израел. Хамас има најмалку 30.000 добро вооружени и обучени борци кои би имале предност бидејќи бранат територија што многу добро ја познаваат.
Огромното нарушување на безбедноста што им овозможи на стотици членови на Хамас да влезат во Израел, покрена сериозни прашања за компетентноста на израелските разузнавачки и воени водачи. Оние кои го преживеаја масакрот од страна на Хамас се пожалија на израелската војска, односно дека е потребно долго време да се стигне до нападнатите населби.

Полковникот Рој Леви, еден од најпочитуваните команданти во израелските одбранбени сили, беше убиен во битка со терористите на Хамас, што покажува дека милитантите ја усовршиле својата обука и тактика. Со други зборови, Израел никогаш досега не се соочил со воен предизвик како овој.
Ако офанзивата попушти и премногу израелски војници бидат убиени, Нетанјаху може да се закопча под притисок и да одлучи да го прекине или ограничи опсегот на копнената офанзива, а потоа целосно да се посвети на преговорите за заложниците.
Регионален конфликт
Иран и Хезболах се заканија дека ќе се приклучат на конфликтот во случај на копнена инвазија. Хезболах има присуство и во Сирија, додека некои проирански претставници во Ирак исто така се заканија дека ќе го нападнат Израел. Бунтовничката фракција Хути во Јемен, за која се верува дека поседува ракети со среден дострел способни да стигнат до Израел, исто така се смета за застапник на Иран.
Ова создава ризик од она што Израелците го нарекуваат војна на повеќе фронтови, нешто за што предупредуваат со години. Може да се случи истовремено да бидат погодени од проектили од Ирак, Сирија, Либан и Јемен.
Ова може да објасни зошто Израел доцни со започнување на копнена инвазија. Војната со Иран и неговите застапници би била уште поскапа од војната со Хамас, особено затоа што Хезболах има многу помоќно оружје. „Многумина се јасно загрижени за можноста за регионална ескалација. Американската дипломатија напорно работи со арапските партнери оваа недела за да се обиде да го ограничи конфликтот. Најголемиот проблем е Иран и целосното активирање на Хезболах.“, рече Норман.

Глобална војна
Глобалната војна е најекстремното сценарио што сите разумни светски лидери сакаат да го избегнат. Ако Хезболах и Иран се приклучат на војната, САД ќе бидат под огромен притисок да извршат напади врз двата ентитета. САД веќе испратија борбени авиони Ф-15 во Јордан и два носачи на авиони во регионот. Во иста ситуација би била и Британија, која испратила и бродови на Кралската морнарица во Средоземното Море.
Ова создава ризик од директна американско-иранска војна. Во тој случај, заедничките напади на Израел и САД, најверојатно, ќе ја уништат иранската нуклеарна програма, што ќе го уништи неговиот најмоќен инструмент за притисок врз Западот.
Русија, важен сојузник на Иран, би можела да се приклучи на војната. Во последниве месеци, Иран стана главен снабдувач на беспилотни летала и ракети за Москва, како дел од сè потесниот воен сојуз. Ако дојде до тоа, навистина би можеле да се упатиме кон друга светска војна – иако тоа е едно од најмалку веројатните сценарија.